به گزارش تحریریه، یکی از دلنگرانی های افکار عمومی وضعیت تولید و صدور مواد مخدر افغانستان در دوره حاکمیت طالبان بر این کشور است. برخی اعتقاد دارند طالبان به طور قطع برای کسب درآمد و تامین بودجه به این مسیر ادامه می دهد اما بعضی نیز تاکید می کنند این گروه قول داده است مزارع تولید مواد مخدر را نابود کرده و مسیر کشاورزی در این کشور را تغییر دهد. 

تارنمای «گلوبال ریسرچ» در گزارشی آورده است که بحران مواد افیونی در ایالات‌متحده، رابطه مستقیمی با صادرات هروئین از افغانستان دارد. چگونه این تجارت چند ده میلیارد دلاری که تا همین اواخر در کنترل نیروهای آمریکایی بود، تحت‌تاثیر خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان قرار خواهد گرفت. شرکت‌های مزدور خصوصی نیز در حمایت از تجارت تریاک نقش دارند.

خروج آمریکا هدف مذاکرات گسترده بین آمریکا و ناتو و طالبان بوده است. این توافق در اواخر فوریه ۲۰۲۰ در دوحه امضا شد.

مشخص نیست که آیا ایالات متحده در مورد تجارت تریاک با طالبان به توافق محرمانه ای دست یافت؟

مهم آن است که یکی از اهداف استراتژیک اصلی جنگ ۲۰۰۱ در افغانستان بازگرداندن تجارت تریاک به دنبال برنامه موفق ریشه کن سازی مواد مخدر دولت طالبان در سال های ۲۰۰۰-۲۰۰۱ بود که منجر به سقوط ۹۴ درصدی تولید تریاک شد. این برنامه توسط سازمان ملل متحد پشتیبانی شد.

در طول ۱۹ سال گذشته پس از حمله آمریکا و ناتو در اکتبر ۲۰۰۱، تولید تریاک در افغانستان افزایش یافته است. به نوبه خود تعداد معتادان به هروئین در ایالات متحده به طرز چشمگیری افزایش یافته است. آیا بین این موضوع ها رابطه ای وجود دارد؟

در سال ۲۰۰۱ ، قبل از حمله آمریکا و ناتو به افغانستان ، ۱۸۹هزار مصرف کننده هروئین در ایالات متحده وجود داشت.

تا سال ۲۰۱۶ این تعداد به ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر رسید. این تعداد شامل ۲.۵ میلیون معتاد به هروئین و ۲ میلیون مصرف کننده معمولی است.

در سال ۲۰۲۰ و در اوج بحران شیوع بیماری کووید۱۹، مرگ و میر ناشی از مواد مخدر و اعتیاد به مواد مخدر سه برابر شد. این برای شرکت های داروسازی بزرگ بیگ فارما هم پول هنگفتی به همراه دارد. 

در یک طنز تلخ، شرکت داروسازی «جانسون اند جانسون» که در حال فروش واکسن آزمایشی ویروس کووید۱۹ خود است، به طور اتفاقی تولیدکننده اصلی داروهای تجویزی حاوی مواد مخدر نیز می باشد.

در نوامبر ۲۰۲۰ یک دعوای حقوقی ۲۶ میلیارد دلاری در شهرهای سراسر آمریکا مطرح شد که به نمایندگی از قربانیان مواد افیونی از جانسون اند جانسون و عوامل فروش این شرکت شکایت کردند.

این دعوی قانون مدنی بزرگترین پرونده دادگاه فدرال در تاریخ آمریکا بود. این موضوع همزمان با راه اندازی ابتکار واکسن کووید۱۹ در اوایل نوامبر ۲۰۲۰ بود.

افغانستان در حال حاضر ۸۴ درصد از تریاک جهان را تولید می کند که بازارهای هروئین و مواد افیونی را تغذیه می کنند. نباید فراموش کنیم که افزایش تولید تریاک بلافاصله پس از حمله آمریکا در اکتبر ۲۰۰۱ رخ داد.

در سال های ۲۰۰۰-۲۰۰۱، حکومت طالبان با همکاری سازمان ملل متحد ممنوعیت موفقیت آمیزی برای کشت خشخاش وضع کرد. تولید تریاک در سال ۲۰۰۱ بیش از ۹۰ درصد کاهش یافت. در واقع افزایش تولید کشت تریاک همزمان با حمله عملیات نظامی به رهبری آمریکا و سقوط رژیم طالبان بود. از اکتبر تا دسامبر ۲۰۰۱، کشاورزان اقدام به کاشت خشخاش به صورت گسترده کردند.

دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در وین (UNODC) فاش کرد که کشت خشخاش در سال ۲۰۱۲ در مساحتی بیش از ۱۵۴ هزار هکتار گسترش یافته که ۱۸ درصد نسبت به سال ۲۰۱۱ افزایش یافته است.

بر اساس نظرسنجی سازمان ملل متحد در زمینه مواد مخدر و جنایت در سال ۲۰۱۴، تریاک افغانستان در سال ۲۰۱۴ به بالاترین حد خود رسید. البته کاهش جزئی هم در سال های ۲۰۱۵-۲۰۱۶ رخ داد.

جنگ برای تجارت مفید است. اقتصاد تریاک افغانستان وارد تجارت سودآور مواد مخدر و پولشویی می شود. 

پایان/